Қиз болани неча ёшдан бошлаб турмушга узатиш мумкин?

0

Савол:

Динимизда қиз болани неча ёшдан бошлаб турмушга узатиш мумкин?

Жавоб:

Алҳамдулиллаҳ;
Аввало шуни таъкидлаб ўтиш лозимки, қиз болани турмушга узатиш, яъни никоҳлаш билан унга яқинлик қилиш ўртасида фарқ бор. Қуйида ҳар икки масалага тегишли ҳукмларни алоҳида келтириб ўтамиз:

Биринчидан: қиз болани турмушга узатиш учун динимизда муайян бир ёш белгиланмаган. Шариатимиз кўрсатмаларига биноан, қиз болани ёши, балоғатга етган ёки етмаганидан қатъи назар, турмушга узатиш мумкин. Бунга Аллоҳ таолонинг: “Ҳайз кўришдан умидини узган аёлларингиз ҳамда ҳануз ҳайз кўрмаган қизларнинг ҳукми ҳақида шубҳада бўлсангиз, у ҳолда билиб олингизки, уларнинг иддаси уч ойдир”, деган сўзи далил бўлади. Чунки Аллоҳ таоло мазкур оятда ҳануз ҳайз кўрмаган ёш қизларнинг иддаси ҳам уч ой эканини баён қилмоқда. Маълумки, балоғатга етмаган қиз идда сақлаши учун турмушга чиққан бўлиши керак. Шунингдек, Абу Бакр розияллоҳу анҳу қизи Ойша розияллоҳу анҳони олти ёшида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга турмушга бергани ҳам балоғатга етмаган қизни турмушга узатиш мумкинлигига далил бўлади (Бухорий (4840) ва Муслим (1422) ривояти). Бу борада қизнинг розилиги инобатга олиниши ёки олинмаслиги тўғрисида уламоларнинг ихтилофи бор. Ҳанафий мазҳабига кўра, ёш қизни никоҳлашда унинг розилиги шарт ва ҳар қандай валийси уни турмушга узатиши мумкин. Жумҳур уламоларнинг фикрига кўра, бу борада қизнинг розилиги шарт эмас. Бироқ уни фақат отаси никоҳлаши мумкин. Бироқ бўлажак куёв қиз учун муносиб бўлиши шарт.

Никоҳда эр-хотин бир-бирига тенг бўлиши кераклиги ҳақида батафсил маълумот олиш учун “Келин-куёв ўртасидаги тенглик” номли мақолага мурожаат қилинг.

Шуни ҳам айтиб ўтиш лозимки, ёш қизни никоҳлаш дуруст деган аксар уламолар никоҳ ўқиш учун қизнинг балоғатга етишини кутиш мустаҳаб деганлар.

Иккинчидан: турмушга чиққан ёш қизга яқинлик қилиш борасида ҳам динимизда муайян бир ёш белгиланмаган. Бироқ қиз жинсий яқинлик қилишга ярайдиган ёшга етмагунича эрига топширилмайди. Шунинг учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ойша розияллоҳу анҳога олти ёшида уйланган бўлсалар-да, унга тўққиз ёшида яқинлик қилганлар (Бухорий (4840) ва Муслим (1422) ривояти). Чунки жинсий алоқага ярамайдиган қизга яқинлик қилиш унга озор беради. Динимиз эса бизни бошқаларга зарар берадиган ишлардан қайтарган. Ҳатто ёш қизни никоҳлагандан сўнг эри унга яқинлик қилмасликка ваъда берса, эри ишончли бўлган тақдирда ҳам, қиз эрига топширилмайди. Сабаби шаҳватига берилиб яқинлик қилиши ва қизга зарар бериши мумкин. Уламолар қиз бола қачон яқинликка яроқли бўлиши ҳақида турли хил фикр билдирганлар. Баъзилар балоғатга етсагина жинсий яқинликка ярайди дейишган бўлса, баъзилар қиз тўққиз ёшга етиши билан жинсий яқинликка ярайди дейишган. Бироқ тўғрироқ фикрга кўра, қиз бола балоғатга етмаган бўлса ҳам, жинсий яқинликка жисмонан тайёр бўлса, унга яқинлик қилиш мумкин. Буни муайян ёш билан белгилаш мушкул. Чунки жинсий яқинликка жисмоний салоҳият ҳар бир қизда ҳар хил ёшда пайдо бўлиши мумкин. Бу ҳақда “Фатово ҳиндийя”да (1\287) шундай дейилган: “Аксар уламолар бу борада ёш эмас, балки яроқлилик эътиборга олинади, деган фикрдалар. Агар қиз гавдали, эркак билан яқинлик қила оладиган даражада бақувват бўлса ва шу сабабли касал бўлиш эҳтимоли бўлмаса, тўққиз ёшга тўлмаган бўлса ҳам эри унга яқинлик қилиш мумкин. Агар озғин ва ориқ бўлиб, жинсий яқинликка ярамаса, жинсий яқинлик сабабли касал бўлиш эҳтимоли бўлса, у ҳолда ёши катта бўлса ҳам эри унга яқинлик қилиши ҳаром бўлади ва мана шу тўғри фикрдир”.

Хулоса шуки, ёш қизни ҳар қандай ёшда никоҳлаш мумкин. Бироқ қиз жинсий алоқага жисмонан яроқли бўлган ва жинсий алоқа сабабли зарар кўриш эҳтимоли бўлмаган тақдирдагина эрига топширилади. Бундан олдин уни эрига топшириш ҳам, унга жинсий яқинлик қилиш ҳам мумкин эмас, валлоҳу аълам.

Муҳаммад Ҳабибуллоҳ (Акбар Саматов): 1988 йил Самарқанд вилоятида таваллуд топган. Ўрта мактабни тугатганидан сўнг диний илм ўрганиш ниятида Тошкент шаҳридаги Кўкалдош мадрасасига ўқишга кирган. У ерда икки йил таълим олганидан сўнг араб тилини мукаммал ўрганиш мақсадида Миср Араб Республикасига бориб, у ердаги Ал-азҳар университетига ўқишга кирган ва университетнинг Исломий Шариат факултетини тугатган. Бошланғич ва асосий илмини шайх Содиқ Самарқандийдан олган. Шунингдек, Абу Исҳоқ Ҳувайний, Мустафо Адавий, Ториқ Эвазуллоҳ, Ваҳид Абдуссалом Болий, Ҳасан Ёсир каби шайхлардан таълим олган. IxlosOrg саҳифасининг асосчиларидан бири. 2013 йилдан буён Туркияда истиқомат қилиб, даъват ва диний таълим соҳаларида фаолият юритиб келмоқда.

Изоҳ қолдиринг