Кундалик зикрлар: ташаҳҳуддан кейин ўқиладиган дуолар (2)

0

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бир кишидан:“Намозда нима деб дуо қиласан?” деб сўраганларида у шундай жавоб берди: “Ташаҳҳуд дуосини ўқийман.Сўнг: “Аллоҳим, мен Сендан жаннатни сўрайман ва дўзахдан паноҳ тилайман”, дейман. Аллоҳга қасам, мен сиз биланМуозга ўхшаб шивирлаб, чиройли дуолар айтолмайман”. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Биз ҳам шу мазмунда шивирлаб дуо қиламиз”, дедилар (Абу Довуд (792) ва Ибн Можа (910)ривояти).

Бу дуонинг арабча матни қуйидагича:

اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك الْجَنَّةَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ النَّارِ

Бу дуонинг ўқилиши қуйидагича: “Аллооҳумма инний ас’алукал жанната ва аъуузу бика минан наар”.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам саҳобийдан намозда нима деб дуо қилиши ҳақида сўраганлар. Бу саҳобий Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг, шунингдек, Муоз розияллоҳу анҳунингнамозда овоз чиқармасдан узоқ дуо қилганларини кўргани учун ўзининг бундай узун дуолар қилолмаслигини айтди, қисқа ҳамда лўнда қилиб, Аллоҳ таолодан жаннатни сўрашини ҳамда дўзахдан паноҳ тилашини билдирди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бу жавобни эшитиб, ўзлари қиладиган узундан узоқ дуолар ҳам айнан шу мазмун атрофидалигини, ҳар қандай дуонинг хулосаси дўзахдан қутилиб, жаннатга кириш эканини айтдилар. Бу саҳобий айнан Муоз розияллоҳу анҳунинг номини айтишининг боиси, у киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан намоз ўқиб бўлганидан сўнг ўз қавмига бориб, уларга имомликка ўтиб берган.

Уламолар мазкур ҳадисни ҳам намозда ташаҳҳуддан сўнг ҳар қандай дуони айтиш жоиз эканига далил қилишган. Қолаверса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг “Кейин ўзига ёққан дуони танлаб, ўша дуони ўқисин” (Бухорий(835) ривояти), деган сўзлари бунга очиқ далил бўлади.

Умайр ибн Саиддан ривоят қилинишича, Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу уларга ташаҳҳуд дуосини ўргатиб бўлганидан сўнг шундай дер экан: “Ташаҳҳуд дуосини ўқиб бўлганингиздан кейин қуйидаги дуони ўқинглар: “Аллоҳим, мен Сендан ўзим билган ва билмаган барча яхшиликни сўрайман, ўзим билган ва билмаган барча ёмонликдан Сендан паноҳ тилайман. Аллоҳим, Сендан солиҳ бандаларинг сўраган яхшиликларни сўрайман, солиҳ бандаларинг паноҳ тилаган ёмонликлардан мен ҳам паноҳ тилайман. Раббано, бизга бу дунёда ҳам, охиратда ҳам эзгулик ато эт ва бизни дўзах азобидан сақла. Раббано, биз иймон келтирдик. Шундай экан, гуноҳларимизни кечир, хатоларимизни ўчир, бизни яхши инсонлар билан бирга вафот эттир. Раббано, бизга пайғамбарларинг орқали қилган ваъдаларингни бер, бизни қиёмат куни хор айлама. Зеро, Сен ваъдага хилоф қилмайсан” (Ибн Абу Шайба “Мусаннаф”да (3042) ривоят қилган).

Дуонинг арабча матни қуйидагича:

اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك مِنَ الْخَيْرِ كُلِّهِ  مَا عَلِمْت مِنْهُ  وَمَا لَمْ أَعْلَمْ  وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ الشَّرِّ كُلِّهِ  مَا عَلِمْت مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمَ اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك مِنْ خَيْرِ مَا سَأَلَك عِبَادُك الصَّالِحُونَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا عَاذَ مِنْهُ عِبَادُك الصَّالِحُونَ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ رَبَّنَا إنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأَبْرَارِ رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إنَّك لا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ

Бу дуонинг ўқилиши эса қуйидагича: “Аллоҳумма инний ас’алука минал хойри куллиҳи маа ъалимту минҳу ва маа лам аълам. Ва аъуузу бика минаш шарри куллиҳи маа ъалимту минҳу ва маа лам аълам. Аллоҳумма инний ас’алука мин хойри маа са’алака биҳии ъибаадукас соолиҳуун ва аъуузу бика мин шарри маа ъааза минҳу ъибаадукас соолиҳуун. Роббанаа аатинаа фид дунйаа ҳасанатав ва фил аахироти ҳасанатав вақинаа ъазаабан наар. Роббанаа иннанаа ааманнаа фағфир ланаа зунуубанаа ва каффир ъаннаа саййиаатина ва таваффанаа маъал аброор. Роббана ва аатинаа маа ваъадтанаа ъалаа русулика валаа тухзинаа явмал қийаамати иннака лаа тухлифул мийъаад”.

Ибн Ҳажар роҳимаҳуллоҳ мазкур дуо ташаҳҳуддан сўнг ўқиладиган дуоларнинг энг афзали эканини айтган. Шунинг учун Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу мазкур дуони ўргатганидан сўнг: “Барча пайғамбар ва солиҳларнинг дуоси мазкур дуо остига дохил бўлади”, деган (“Фатҳул Борий”, 2\322). Мазкур ҳадисда бу дуо Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳунинг дуоси экани айтилган бўлса-да, бироқ бошқа ҳадисларда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам саҳобаларга худди шу мазмундаги дуолар ўргатганлари ривоят қилинган. Жумладан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ойша онамизга қуйидаги дуони ўргатганлар: “Аллоҳим, мен Сендан ўзим билган ва билмаган, дунё ва охиратдаги барча яхшиликни сўрайман, ўзим билган ва билмаган, дунё ва охиратдаги барча ёмонликдан Сендан паноҳ тилайман. Аллоҳим, Сендан банданг ва Пайғамбаринг Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам сўраган яхшиликларни сўрайман, паноҳ тилаган ёмонликларидан мен ҳам паноҳ тилайман. Аллоҳим, сендан жаннатни ва унга яқинлаштирадиган сўзу амалларни сўрайман. Аллоҳим, сендан дўзахдан ва унга яқинлаштирадиган сўзу амалларни паноҳ тилайман. Сендан менга тақдир қиладиган барча ишингни хайрли қилишингни сўрайман” (Аҳмад “Муснад”да (24498), Ибн Можа (3846) ривоят қилган).

Дуонинг арабча матни қуйидагича:

اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنَ الْخَيْرِ كُلِّهِ عَاجِلِهِ وَآجِلِهِ مَا عَلِمْتُ مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمْ وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ الشَّرِّ كُلِّهِ مَا عَلِمْتُ مِنْهُ وَمَا لَمْ أَعْلَمِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِ مَا سَأَلَكَ عَبْدُكَ وَنَبِيُّكَ مُحَمَّدٌ صلى الله عليه وسلم وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا عَاذَ مِنْهُ عَبْدُكَ وَنَبِيُّكَ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ الْجَنَّةَ وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ وَأَعُوذُ بِكَ مِنَ النَّارِ وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ أَوْ عَمَلٍ وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ كُلَّ قَضَاءٍ تَقْضِيهِ لِى خَيْراً

Бу дуонинг ўқилиши эса қуйидагича: “Аллоҳумма инний ас’алука минал хойри куллиҳии, ъаажилиҳиива аажилиҳиимаа ъалимту минҳу ва маа лам аълам. Ва аъуузу бика минаш шарри куллиҳии, ъаажилиҳиива аажилиҳиимаа ъалимту минҳу ва маа лам аълам. Аллоҳумма инний ас’алука мин хойри маа са’алака биҳии ъабдука ва набийюка Муҳаммадун соллаллоҳу алайҳи ва саллам ва аъуузу бика мин шарри маа ъааза минҳу ъабдука ва набийюка. Аллоҳумма инний ас’алукал жанната ва маа қорроба илайҳаа мин қовлив ва ъамал. Ва аъуузу бика минан наари вамаа қорроба илайҳаа мин қовлив ва ъамал. Ва ас’алука ан тажъала кулла қозооин тақзийҳи лий хойрон”.

Хулоса ўрнида шуни айтишимиз мумкинки, намоз фарз ёки нафл бўлишидан қатъи назар, ташаҳҳуд дуосидан сўнг ҳар қандай дуони ўқиш мумкин. Албатта, бу дуолар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам, саҳобалар, салафи солиҳлар айтган дуо бўлгани афзал. Лекин улар айтмаган дуоларни ўқиш ҳам жоиз.

Муҳаммад Ҳабибуллоҳ (Акбар Саматов): 1988 йил Самарқанд вилоятида таваллуд топган. Ўрта мактабни тугатганидан сўнг диний илм ўрганиш ниятида Тошкент шаҳридаги Кўкалдош мадрасасига ўқишга кирган. У ерда икки йил таълим олганидан сўнг араб тилини мукаммал ўрганиш мақсадида Миср Араб Республикасига бориб, у ердаги Ал-азҳар университетига ўқишга кирган ва университетнинг Исломий Шариат факултетини тугатган. Бошланғич ва асосий илмини шайх Содиқ Самарқандийдан олган. Шунингдек, Абу Исҳоқ Ҳувайний, Мустафо Адавий, Ториқ Эвазуллоҳ, Ваҳид Абдуссалом Болий, Ҳасан Ёсир каби шайхлардан таълим олган. IxlosOrg саҳифасининг асосчиларидан бири. 2013 йилдан буён Туркияда истиқомат қилиб, даъват ва диний таълим соҳаларида фаолият юритиб келмоқда.

Изоҳ қолдиринг