Савол:
Ассалому алайкум. Биз Россияда магазинда ишлаймиз. Магазинга келган харидорлар бизларни “Янги йилингиз билан” деб табриклашади. Уларга жавоб берсак бўладими?
Жавоб:
Ва алайкум ассалом ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ!
Аллоҳ таолога ҳамду санолар, Пайғамбаримиз, у кишининг аҳли оиласи ва саҳобаларига салавот ва саломлар бўлсин!
Дарҳақиқат, ўзга дин вакилларининг шариатимизга зид бўлган байрамларини нишонлаш ва шу муносабат билан уларни ёки мусулмонлар ўзаро бир бирларини табриклаши ҳаром бўлиб, бунга барча уламолар иттифоқ қилишган. Умматимизнинг муҳаққиқ олимларидан ҳисобланган Ибн Қаййим роҳимаҳуллоҳ ушбу иттифоқни нақл қилиб шундай дейди: “Кофирларга хос бўлган ва уларнинг шиорига айланиб қолган байрамлар муносабати билан табриклаш ислом уламолари ўртасида ҳаром эканига иттифоқ қилингандир. Бунга уларнинг байрамлари ёки рўзаси муносабати билан: “Байрамингиз қутлуғ бўлсин!” ёки шунга ўхшаш иборалар билан табриклаш мисол бўлади. Бундай деган киши гарчи ушбу байрамни ҳақ деб эътиқод қилмасдан айтган бўлса ҳам, ҳаром ишга қўл урган ҳисобланади. Бу гўёки насороларни хоч (крест)га сажда қилиши билан табриклашга ўхшайди. Албатта, ўзга дин вакилларини шариатимизга зид бўлган байрамлари билан табриклаш, Аллоҳ таолонинг ҳузурида, ароқ ичиш, бегуноҳ жонни ўлдириш ва зино қилиш каби улкан гуноҳга қўл урган кишини табриклаб мақташдан ҳам ёмонроқ ва гуноҳи каттароқдир” [“Аҳкому аҳлиз-зиммаҳ”, 1/442].
Зеро, ўзга дин вакилларини шариатимизга зид бўлган байрамлари билан табриклашдан уларнинг куфрий ибодатлари ва байрамларига рози ҳамда иқрор бўлиш келиб чиқади. Ваҳоланки, Аллоҳ таоло куфрга ҳеч қачон рози бўлмайди ва буни (яъни куфрга иқрор ва рози бўлишни) мусулмонларга ҳам ҳаром қилган. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
“إِن تَكْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمْ وَلَا يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ وَإِن تَشْكُرُوا يَرْضَهُ لَكُمْ”
“Агар сизлар кофир бўлсангизлар, бас албатта Аллоҳ сизлардан беҳожатдир. (Аммо) У Ўз бандаларининг кофир бўлишига рози бўлмас. Агар шукр қилсангизлар (ва иймон келтирсангизлар), У зот сизлар учун фақат шукр қилиб, иймон келтиришингизгагина рози бўлур” (Зумар: 7).
Агар ғайридинлар бизларни ўз байрамлари билан табриклашса, биз уларнинг табригига жавоб бермаслигимиз керак. Чунки бу байрамлар бизнинг байрамимиз эмас. Қолаверса, ушбу байрамларда тавҳидга зид ишлар бўлгани учун, Аллоҳ таоло бу байрамларни нишонлашга асло рози бўлмайди. Зеро, бу байрамлар уларнинг асли динида ҳам бўлмаган. Агар бу байрамларнинг баъзилари “аҳли китоб”ларда мавжуд бўлган бўлса ҳам, ислом дини келиши билан насх қилинган (яъни амалдан қолдирилган). Аллоҳ таоло айтади:
“وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الإِسْلاَمِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ”