Савол:
Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ. Агар мусулмон киши бирон хорижий давлатда вафот этса, уни вафот этган шаҳарда кўмиш керакми ёки мамлакатига жўнатиш керакми?
Жавоб:
Ва алайкум ассалом ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ. Бисмиллаҳ, Аллоҳ таолога ҳамду санолар, Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафога салавоту саломлар бўлсин!
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам маййитни имкон қадар тез дафн этишга буюрганлари ҳамда у зотнинг даврларида бирон бир мусулмоннинг мурдаси бошқа жойда кўмиш учун ташилмагани, балки вафот этган жойида дафн қилинганини эътиборга олган ҳолда жумҳур уламолар маййитни бошқа шаҳарга кўчириш ҳаром дейишган. Шундай бўлсада, маййитни ташишга арзигўлик баъзи сабаблар бўлса, унда маййит ўзгариб кетмаслиги шарти билан бошқа шаҳарга кўчириш жоиз бўлади.
Бу ҳақда аллома Ибн Қудома роҳимаҳуллоҳ шундай дейди: “Маййитни арзигўлик сабабсиз ўзи вафот этган шаҳардан бошқа шаҳарга олиб ўтиш мумкин эмас. Бу Авзоий ва Ибн Мунзирнинг фикридир” (“Ал-муғний” 2\193).
Абуннажо Ҳижовий “Ал-иқноъ” китобининг матнида шундай дейди: “Дафн қилинадиган жойнинг муборак жой бўлиши ҳамда солиҳ кишиларнинг яқинига дафн қилиш каби бирон жўяли сабаб бўлса маййитни бошқа узоқ шаҳарга кўчириш жоиздир”.
Аҳмад Дардир Халил роҳимаҳуллоҳнинг мухтасарига ёзган шарҳида шундай дейди: “Қуйидаги шартлар асосида маййитни дафндан олдин ҳам, кейин ҳам бошқа шаҳарга кўчириш жоиз:
Кўчириш асносида маййит ёрилиб кетмаслиги;
Маййитнинг ҳурмати жойига қўйилиши;
Қабрини денгиз ювиб кетиб, қабри очилиб қолиши каби хатарлар бўлиши ёки кўчириб олиб борилаётган шаҳарнинг баракасидан умид қилиниши ёки оила аъзоларининг ёнига дафн қилиниши ёки оиласи унинг зиёратига келиши осон бўлиши каби бирон бир фойда кўзда тутилиши”.