Абу Ҳанифа ҳақми, Бухорийми?

0

Савол:

Агар бир масала ихтилофли бўлса, имом Бухорийнинг сўзи олинадими ёки Абу Ҳанифанинг сўзими?

Жавоб:

Алҳамдулиллаҳ;
Биринчидан: оми инсондан билмаган масалаларини ўзининг устозидан сўраб, устози кўрсатганига амал қилиши талаб қилинади.

Иккинчидан: оми инсон ихтилофли масалаларга аралашиши мумкин эмас.

Учинчидан: биз аҳли суннат ва жамоат ўлароқ, уламолар ўртасидаги ихтилофли масалаларни ўрганишда шахсларга эмас, балки ҳар бир фикр эгасининг келтирган далилларига қараб хулоса чиқарамиз. Шунга кўра, бирон ихтилофли масалада имом Абу Ҳанифа роҳимаҳуллоҳнинг сўзлари олинадими ёки имом Бухорийнинг сўзларими, деган саволнинг ўзи ноўрин. Чунки ҳар иккаласи ҳам бутун уммат тан олган етук мужтаҳид имомдир. Баъзи ўринларда бирининг келтирган далили кучли бўлса, бошқа ўринларда иккинчисининг далили кучли бўлиши мумкин.

Тўртинчидан: юқорида келтирилган услубда савол бериш уммат ўртасида бирлик йўқолиши ва фитна чиқишига сабаб бўлади. Шуни билиб олайликки, биз ҳеч қачон ҳукмни шахсларга қараб чиқармаймиз. Имом Молик роҳимаҳуллоҳ Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қабрларини кўрсатиб: “Мана бу қабр эгасидан бошқа ҳар бир инсоннинг сўзи қабул қилиниши ёки рад қилиниши мумкин”, деган. Зеро, инсон хатодан холи эмас. Бир имомнинг айтган баъзи сўзлари баъзи ўринларда далили кучсиз бўлиши уни имомлик мартабасидан туширмайди, обрўсига зарар бермайди, валлоҳу аълам.

Муҳаммад Ҳабибуллоҳ (Акбар Саматов): 1988 йил Самарқанд вилоятида таваллуд топган. Ўрта мактабни тугатганидан сўнг диний илм ўрганиш ниятида Тошкент шаҳридаги Кўкалдош мадрасасига ўқишга кирган. У ерда икки йил таълим олганидан сўнг араб тилини мукаммал ўрганиш мақсадида Миср Араб Республикасига бориб, у ердаги Ал-азҳар университетига ўқишга кирган ва университетнинг Исломий Шариат факултетини тугатган. Бошланғич ва асосий илмини шайх Содиқ Самарқандийдан олган. Шунингдек, Абу Исҳоқ Ҳувайний, Мустафо Адавий, Ториқ Эвазуллоҳ, Ваҳид Абдуссалом Болий, Ҳасан Ёсир каби шайхлардан таълим олган. IxlosOrg саҳифасининг асосчиларидан бири. 2013 йилдан буён Туркияда истиқомат қилиб, даъват ва диний таълим соҳаларида фаолият юритиб келмоқда.

Изоҳ қолдиринг