Камгап эр ва сергап хотин

0

Эр-хотин кўп вақт бирга яшаб, ўртадаги алоқалар кучайиб, бир-бирига яқинлашгани сари ораларида сўзсиз алоқа кучайиб боравeради. Гаплашишдан бошқа алоқа воситалари ҳам пайдо бўла бошлайди. Улар бир-бирларини юзларига, кўз ҳаракатларига қараб, нима демоқчи бўлганини ўқий бошлайдилар. Оддий табассум, имо-ишоралар ҳам кўп маънони англата бошлайди. Бу яқинликнинг энг юқори кўриниши ҳисобланади. Эр-хотин бу даражага етиши уларнинг бир тану бир жон бўлганларидан нишонадир. Инсон ўзи билан ўзи гаплашганида овоз чиқармай гаплашганидек, севишган эр-хотинлар ҳам бир тану бир жон бўлишганидан кейин овоз чиқармай гаплаша бошлашади. Бора-бора ўртадаги алоқа кучайиб, эр-хотиннинг ҳар иккиси ҳам бир-бирини ҳис қила бошлайди. Бундай камгаплик турмуш ўртоқлар руҳан бир-бирига боғланганига далолат қилади.

Лекин бундай камгаплик билан ғазаблангани ёки ёқтирмагани боис гапирмасликнинг орасида катта фарқ бор. Бундай камгаплик эр-хотин ўртасида алоқа бузилиши ва муаммолар келиб чиқишига сабаб бўлади ва аёл камгап эрдан, эр эса сергап хотиндан шикоят қила бошлайди.

Эркак нега гапирмай қўяди?

Аввало эркакнинг табиий камгаплиги билан вақтинча, яъни уйида хотини билан гаплашмай қўйишининг ўртасида катта фарқ бор. Эр хотинига нисбатан камгап бўлиб қолиши жуда ҳам хатарли ва унинг сабаби жуда ҳам кўп. Жумладан:

1) Эркак киши бирон катта муаммога дучор бўлса ёки бирон бир қийинчиликни бошидан кечирса, аксар ҳолларда камгап бўлиб қолади. У хотиржам ўйлай олиши учун кам гапиради. Чунки у ўзининг муаммоларини ўзим ҳал қилишим керак, деб ўйлайди ва бу нарсага бошқаларни аралаштиришни хоҳламайди. Муаммолари ҳал бўлиши билан у яна олдинги ҳолига қайтади.

Бундай ҳолатларда аёл киши эридан ичида нима ўйлаётганини айтишини талаб қилавериши нотўғри. Чунки аёл эри фикр юрита олиши учун тинчликка муҳтож эканини тушунмаслиги эркакни янада асабийлаштиради. Эркак киши хотини унга ҳаддан ташқари ғамхўр бўлишини доим ҳам истамайди.

2) Сиқилиб қолган эркак ҳам ўзини қайтадан қўлга олиши учун бироз камгап бўлиб қолади. Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш лозимки, аёл киши толиқса ёки сиқилса, баланд овозда гапириб, ичидагини чиқариб роҳатланади. Эркак эса бунинг тескариси. У ўзини қўлга олиши учун гапирмай туришни афзал деб билади. Бундай ҳолатларда, хусусан, эр уйга қайтганидан кейин аёл унга ҳадеб савол беравермаслиги керак. Негаки, бу нарса эрини янада асабийлаштиради. У хотинининг сергаплигидан қочиб, янада камгап бўлиб бораверади. Эркак кишини камгапликдан чиқариш учун аёл баъзи бир ишларни қилиши керак. Масалан, эрини яхши муомала билан кутиб олиши, у дам олиши учун уйда тинчликни сақлаши, иссиқ ҳаммом қилиб бериши, ётоқхонасини чиройли безаб қўйиши, яхши кўрган овқатларини қилиб бериши ва эрига улар учун қийналиб ишлаётганини қадрига етишини ҳис қилдириши керак.

3) Эркак киши иш топишни ўйлаб, фикри шу билан банд бўлиб қолиши ҳам уни камгап, доим битта нарса, яъни иш ҳақида ўйлайдиган қилиб қўяди. Бундай вақтларда аёл эри билан гаплашишга муносиб вақтни ҳамда эрини бу ўйловдан олиб чиқадиган услубни танлай олиши керак. Шу услубларга бир неча мисоллар айтиб ўтамиз:

– эрининг қизиқишини топиб, уни амалга ошишига кўмаклашиш;
– эрини ғам-қайғудан чиқарадиган нозик нарсаларни танлаш;
– унга “биласизми, нима бўлди” ва “шунга нима дейсиз” каби саволлар бериб, қизиқтириб, гаплашишга ундаш ва гаплашиш асносида қизиқарли ҳамда кутилмаган ҳодисаларни айтиб бериш;
– бирон муаммони кўрсатиб, шуни ечимига ёрдам беришини сўраш.

4) Эркакни камгапликка ундайдиган бошқа сабаблар ҳам бор. Масалан:
– эр гапирган вақтида хотини уни мазах қилиши ёки нотўғри изоҳ бериши;
– эр гапираётган вақтда хотини унинг гапини бўлиши;
– аёл эрининг гапини эшитмай, у ҳақда нотўғри фикрга бориб олиши;
– аёл эри билан гаплашишда ҳадеб уни койиши, уни маломатлаши ва унга оғир ботадиган гапларни гапириши;
– аёл эри айтаётган гаплар ва фикрларни менсимаслиги;
– гаплашилаётган мавзуни ундан кўра яхшироқ тушунишини ёки бу масалада ундан кўра кўпроқ маълумотга эга эканини билдириб қўявериши ва бу билан уни нописанд қилиши;
– эри гапирмоқчи бўлган масалага аёлнинг беэътибор бўлиши.

Бундай ҳолатларда эркак хотини билан гаплашмай қўяди ва бу нарса эр-хотинлик муносабатларига салбий таъсир қилади. Ушбу муаммонинг ечими учун аёл ўзидаги камчиликларни тузатиши ва эри билан гаплашиш услубини ўзгартириши, уни мақтаб, унга қанчалик муҳтож эканини билдириши ва унга қанчалик ишонишини кўрсатиши лозим. Зеро, эркакнинг гапирмай қўйишига асосан аёл сабабчи бўлади.

Нега аёл кўп гапирадиган бўлиб қолади?

1) Аёл киши доим гаплашгиси келади, гаплашиш орқали бошқалар билан муносабатини қуради, яъни ўзининг қадрини ҳам шу билан ўлчайди. Аёлнинг сергаплигини ҳал қилиш мумкин. Масалан, эр-хотин келишиб, эр маълум вақт аёлининг гапларини тинглаши, агар малолланса айтиши ёки кейинроқ давом эттиришини илтимос қилиши мумкин.

2) Аёл киши кўп вақтини ёлғиз кечирса ёки бўш вақти кўп бўлса, кўп гапирадиган бўлиб қолади. Бундай ҳолатларда эр-хотин бирга ўтириб, бекорчи вақтдан унумли фойдаланиш учун маълум бир режа тузиб олишлари керак. Агар иккаласи бирга қиладиган иш бўлса, янада мақсадга мувофиқ бўлади.

3) Аёл киши эри унга эътибор бермай қўйганини, унинг қадрига етмаётганини ва у билан бирга ўтириш учун вақт ажратмай қўйганини ҳис қилса ҳам кўп гапирадиган бўлиб қолади. Ўзини бор эканини билдириб қўйиш учун ҳам кўп гапира бошлайди. Бундай ҳолатларда эркак аёлига вақт ажратиши, унинг гапларига қулоқ солиши, у билан гаплашиши, унга кўнглидан кечаётган фикрларни айтиб беришига имкон яратиб бериши керак ва унга эри, оиласи учун қилаётган барча каттаю кичик ишларининг қадрига етишини билдириб қўйиши ҳамда унга турли хил совға-саломлар бериб туриши лозим.

Аллоҳ таоло барчамизнинг оиламизни тинч-тотув, жуфти ҳалолимиз билан муносабатларимизни мустаҳкам айласин!

Муҳаммад Ҳабибуллоҳ (Акбар Саматов): 1988 йил Самарқанд вилоятида таваллуд топган. Ўрта мактабни тугатганидан сўнг диний илм ўрганиш ниятида Тошкент шаҳридаги Кўкалдош мадрасасига ўқишга кирган. У ерда икки йил таълим олганидан сўнг араб тилини мукаммал ўрганиш мақсадида Миср Араб Республикасига бориб, у ердаги Ал-азҳар университетига ўқишга кирган ва университетнинг Исломий Шариат факултетини тугатган. Бошланғич ва асосий илмини шайх Содиқ Самарқандийдан олган. Шунингдек, Абу Исҳоқ Ҳувайний, Мустафо Адавий, Ториқ Эвазуллоҳ, Ваҳид Абдуссалом Болий, Ҳасан Ёсир каби шайхлардан таълим олган. IxlosOrg саҳифасининг асосчиларидан бири. 2013 йилдан буён Туркияда истиқомат қилиб, даъват ва диний таълим соҳаларида фаолият юритиб келмоқда.

Изоҳ қолдиринг