Тафсири муяссар: “Бақара” сураси, 30–37-оятлар

0

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لا تَعْلَمُونَ ٠٣

  1. Эй Пайғамбар, одамларга айтингки, Раббингиз фаришталарга: «Мен ерда уни обод қилишлари учун бир-бирига ўринбосар бўлиб ҳаётга келадиган қавмни (Одам ва унинг зурриётини) халқ қилмоқчиман», деганида улар: «Эй Раббимиз, уларни яратишинг остидаги ҳикматни бизларга билдиргил. Ҳолбуки, уларнинг ерда қиладиган иши бузғунчилик ва зулму тажовуз билан қон тўкиш бўлса, биз эса Сенинг амрингга тўла бўйсунувчилармиз. Сени Ўз мақтовинг ва буюклигингга лойиқ тарзда поклаймиз, барча комиллик ва улуғлик сифатлари билан Сени улуғлаймиз», дедилар. Аллоҳ уларга: «Уларни яратиш остидаги сизлар билмайдиган етук ҳикматларни Ўзим биламан», деди.

وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلاء إِنْ كُنتُمْ صَادِقِينَ ١٣

  1. Одам алайҳиссаломнинг фазлини кўрсатиб қўйиш учун Аллоҳ таоло унга барча нарсаларнинг номини билдирди, сўнг ўша нарсаларни фаришталарга рўпара қилиб: «Ерни обод қилишга улардан кўра биз ҳақлироқмиз”, деган даъволарингизда ҳақ бўлсанглар, мана бу мавжудотларнинг номларини айтиб беринглар-чи», деди.

قَالُوا سُبْحَانَكَ لا عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ ٢٣

  1. Фаришталар: «Сени поклаймиз эй Раббимиз, бизда Ўзинг билдирганингдан бошқа илм йўқ. Албатта, ёлғиз Ўзинг барча махлуқотинг ҳолини яхши билувчи ва тадбирингда Ҳаким зотсан», дедилар.

 قَالَ يَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ ٣٣

  1. Аллоҳ деди: «Эй Одам, фаришталарга улар билмайдиган мана бу нарсаларнинг номларини айтиб бер». Одам уларга айтгач, Аллоҳ фаришталарга деди: «Мен сизларга, осмонлару ерда махфий бўлган барча нарсани биламан, сизлар ошкор қиладиган ва яширадиган нарсаларни ҳам биламан, демаганмидим?»

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنْ الْكَافِرِينَ ٤٣

  1. Эй Пайғамбар, сиз одамларга Аллоҳ Одамни иззат-икром қилганини айтиб беринг, ўшанда Аллоҳ фаришталарга: «Одамга эҳтиром кўрсатиб ва фазлини изҳор қилиб, сажда қилинглар!» деганида ҳаммалари итоат қилдилар, фақат Иблис кибр ва ҳасад туфайли саждадан бош тортиб, Аллоҳни инкор қилувчи ва Унинг амрига итоатсиз кимсалардан бўлди.

وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلا مِنْهَا رَغَداً حَيْثُ شِئْتُمَا وَلا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنْ الظَّالِمِينَ ٥٣

  1. Аллоҳ деди: «Эй Одам, жуфтинг Ҳаво билан бирга жаннатни маскан тутинглар, унда истаган жойингизда, истаганингизча меваларидан еб ҳузурланинглар, фақат мана бу дарахтга яқинлашманглар, акс ҳолда, гуноҳга ботиб, Аллоҳнинг амрига тажовуз қилувчилардан бўлиб қоласизлар».

فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ ٦٣

  1. Шайтон уларни гуноҳга туширди: уларга васваса қилиб, ўша дарахт мевасидан тоттирди ва икковларини жаннат ва унинг неъматларидан чиқарилишларига сабабчи бўлди. Аллоҳ уларга: «Бир-бирингизга – яъни, Одам ва Ҳаво шайтон билан – душман бўлган ҳолда ерга тушинглар, сизлар учун ерда ўрнашиб яшаш ва ажалларингиз етгунича ундаги нарсалардан фойдаланиш имкони берилгай», деди.

فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ٧٣

  1. Сўнг Одам Аллоҳ унга илҳом қилган тавба ва истиғфор калималарини қабул қилиб олди, улар Аллоҳ таолонинг: «Эй Раббимиз, биз ўз жонимизга зулм қилдик, агар Сен бизни мағфират қилмасанг ва раҳм қилмасанг, аниқ зиён кўрувчилардан бўлиб қоламиз» (Аъроф, 23), деган сўзлари эди. Сўнг Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилди ва гуноҳини кечирди. Зотан, У тавба қилган бандаларининг тавбаларини қабул этгувчи, уларга раҳмли Зотдир.

 

Изоҳ қолдиринг