Тафсири муяссар: “Бақара” сураси, 58–61 оятлар

0

وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّداً وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ ٨٥

  1. Сизларга: «Байтул Мақдис (Қуддус) шаҳрига киринглар, унинг пок егуликларидан истаган жойингизда истаганингизча тановул қилинглар. Шаҳар дарвозасидан кираётган пайтингизда Аллоҳга эгилиб, ҳокисорлик билан: «Эй Раббимиз, бизнинг гуноҳларимизни ўчиргин», денглар, дуоларингизни ижобат қиламиз ва сизларни афв этиб, гуноҳларингизни яширамиз. Биз муҳсин – гўзал амал қилувчи зотларга амаллари сабабли зиёда ажру савоблар ато этамиз», деган пайтимиздаги неъматимизни эсланглар.

فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلاً غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنْ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ ٩٥

  1. Бани Исроил ичидаги адашган зулмкор кимсалар Аллоҳнинг сўзини бошқа сўзга алмаштиришди. Сўзда ҳам, амалда ҳам тескари иш қилиб, шаҳарга ерга ўтирган ҳолда кетлари билан судралиб киришди. “Ҳиттотун” (гуноҳларимизни кечир) деган сўз ўрнига “ҳаббатун фий шаъратин” (соч толасидаги бир дона дон) деган маъносиз сўз айтиб, Аллоҳнинг динини мазах қилишди. Шундан сўнг Аллоҳ таоло саркашликлари ва Аллоҳнинг тоатидан чиққанлари сабабли улар устига осмондан азоб туширди.

وَإِذْ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلا تَعْثَوْا فِي الأَرْضِ مُفْسِدِينَ ٠٦

  1. Саҳрода чанқаган пайтингизда Мусо қавмига сув сўраб Бизга илтижо қилганида сизларга ато этган неъматимизни эсланглар. Биз унга: «Ҳассангни тошга ур», дедик. У ҳассасини тошга ургач, ундан қабилалар сонича – ўн иккита чашма отилиб чиқди, талашиб-тортишмасликлари учун ҳар бир қабилага ўзига ажратилган чашма билдирилди. Биз уларга: «Аллоҳ берган ризқдан еб-ичинглар ва ер юзида бузғунчилик қилиб юрманглар!» дедик.

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَنْ نَصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمْ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنْ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ ١٦

  1. Эсланглар, сизларга ширин ҳолва ва лаззатли қуш гўштини туширганимизда сизлар одатдагидек, яна неъматга ношукурлик қилдинглар, давомий бир хил емишдан зерикиб, малолланиб: «Эй Мусо, биз кунлаб ўзгармас бир хил таомга чидай олмаймиз, биз учун Раббингга дуо қил, У бизга ерда ўсадиган сабзавот ва кўкатлардан, бодринг ва дон-дунлардан, адас (ясмиқ) ва пиёзлардан чиқариб берсин», дединглар. Мусо уларнинг бу сўзларини ёқтирмай: «Аллоҳ сизларга ихтиёр этган фойдали ризқни ташлаб, шу қадри паст нарсаларни талаб қиласизларми?! Шу саҳродан чиқиб, истаган шаҳрингизга тушинглар, нафсингиз тилаган нарсаларни дала ва бозорларда мўл-кўл топасизлар», деди. Тушиб боришгач, ҳар жойда ва ҳамма вақт ўз танловларини Аллоҳнинг танловидан устун қўйишлари ва ўз хоҳиш-истакларини Аллоҳ улар учун танлаган нарсадан афзал кўришлари ўзларига ҳам маълум бўлди. Шунинг учун ҳам доимий хорлик ва нафси очлик (очкўзлик) уларнинг айрилмас сифатларига айланди. Улар Аллоҳнинг ғазабига дучор бўлган ҳолда ортга қайтишди. Чунки улар Аллоҳнинг динидан юз ўгиришган эди. Шунингдек, улар Аллоҳнинг оятларини инкор қилишар ва пайғамбарларни зулму тажовуз билан ўлдиришар эди. Буларнинг бари осийликлари ва Рабларига нисбатан ҳадларидан ошишлари сабабли бўлди.

Изоҳ қолдиринг