Тафсири муяссар: “Бақара” сураси, 122–134 оятлар

0

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِي الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ ٢٢١

  1. Эй Яъқуб авлоди, сизларга берган кўплаб неъматларимни ва сизлардан кўп пайғамбарлар чиқариб ва уларга китоблар тушириб, сизларни ўз замонангиз аҳлига афзал қилганимни эсга олинглар!

وَاتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَلا يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلا تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلا هُمْ يُنصَرُونَ ٣٢١

  1. Ҳисоб куни даҳшатларидан қўрқинглар, у куни биров бировга ҳеч нарса қилиб бера олмайди, Аллоҳ ҳеч бир кишидан уни азобдан қутқариб қоладиган бирон тўловни қабул қилмайди, воситачилик унга фойда бермайди, ҳеч ким унга ёрдам беролмайди.

وَإِذْ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ ٤٢١

  1. Эй Пайғамбар, эсланг, Аллоҳ Иброҳимни зиммасига мажбуриятлар юклаш билан имтиҳон қилганида Иброҳим уларни тўла-тўкис адо этгач, Аллоҳ унга: «Мен сени одамларга имом-етакчи қиламан», деди. Иброҳим: «Эй Раббим, Ўз фазлинг билан менинг авлодимдан баъзиларини ҳам етакчилар қилгин», деди. Аллоҳ: «Динда етакчилик золимларга ҳосил бўлмагай», деб жавоб берди.

وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِي لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ ٥٢١

  1. Эсланг, эй Пайғамбар, Каъбани одамлар учун қайта-қайта келадиган жой қилдик, ҳаж ва умрага, тавоф ва намозга тўпланадиган ўрин қилдик, уни душман уларга ҳужум қилолмайдиган омонлик жойи қилдик. Биз Иброҳимнинг турган ўрнини намозгоҳ қилиб олинглар, деб амр этдик.

Иброҳим турган ўрин (Мақоми Иброҳим) у Каъбани қураётган пайт унинг устида турган тошдир.

Биз Иброҳим ва ўғли Исмоилга: «Менинг Уйимни – у ерда Каъбани тавоф қилиш ё масжидда эътикоф қилиш ва намоз ўқиш билан ибодат қилувчилар учун – ҳар қандай нопоклик ва кирликдан покланг», деб ваҳий қилдик.

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَداً آمِناً وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنْ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ ٦٢١

  1. Эсланг, эй Пайғамбар, Иброҳим дуо қилиб: «Эй Раббим, Маккани хавф-хатардан тинч-омон шаҳар қилгин, унинг аҳлини ҳар турли мевалардан ризқлантиргин ва бу ризқларни улар ичидан Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирганларга хослагин», деганида Аллоҳ таоло: «Улар ичидан кофир бўлган кимсага ҳам дунёда ризқ бераман ва уни озроқ фойдалантираман, сўнг уни ўзи истамаган ҳолда дўзах азобига мажбур қиламан. Бу нақадар аянчли оқибатдир!» деди.

وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنْ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ٧٢١

  1. Эсланг, эй Пайғамбар, Иброҳим ва Исмоил Каъба пойдеворларини кўтарар эканлар, Аллоҳга хушуъ билан дуо қилиб дедилар: Эй Раббимиз, биздан солиҳ амалларимиз ва дуоларимизни қабул қилгин. Шубҳасиз, Сен бандаларинг сўзларини эшитувчи ва уларнинг аҳволларини билувчи Зотсан.

رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ  ٨٢١

  1. Эй Раббимиз, иккимизни ҳам Исломда собитқадам, Сенинг ҳукмларингга бўйсунувчи қилгин. Зурриётимиздан Ўзингга иймон билан бўйсунувчи умматни чиқаргин. Сенга қиладиган ибодатларимиз йўл-йўриқларини бизга кўрсатгин ва бизнинг гуноҳларимизни кечиргин. Албатта, Сен бандаларингни кўп кечирувчи ва уларга раҳмати кенг бўлган Зотсан.

رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمْ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ  ٩٢١

  1. Эй Раббимиз, бу уммат ичидан Исмоил зурриётидан бўлган, уларга Сенинг оятларингни тиловат қилиб берадиган ва Қуръону Суннатни ўргатадиган, уларни ширк ва ёмон ахлоқдан тозалайдиган бир пайғамбарни юборгин. Шубҳасиз, Сен ҳеч ким бас келолмайдиган Қудратлисан, ҳамма нарсани ўз ўрнига қўядиган Ҳакимсан.

وَمَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدْ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنْ الصَّالِحِينَ  ٠٣١

  1. Иброҳимнинг динидан – Исломдан фақат ақлсиз ва жоҳил кимсагина юз ўгиргай. Биз Иброҳимни дунёда пайғамбар ва элчи қилиб танладик, у  шубҳасиз, охиратда олий даражалар эгаси бўлган солиҳ зотлардандир.

إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ  ١٣١

  1. Бу танлов сабаби эса Рабби унга: «Аллоҳга бўйсуниб, ихлос билан ўзингни Унга топшир!», деб буюрганида ҳеч иккиланмай бўйсунишга шошилиши ва: «Ихлос ва тавҳид, муҳаббат ва инобат ила оламлар Раббига бўйсундим» дейиши бўлди.

وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمْ الدِّينَ فَلا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ٢٣١

  1. Иброҳим ва Яъқуб ўз фарзандларини Исломда собитқадам бўлишга чорлаб: «Болаларим, Аллоҳ сизларга шу динни – Исломни танлади. Энди сизлар умрбод ундан ажралманглар ва фақат мусулмон бўлган ҳолда дунёдан ўтинглар», дедилар.

أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِي قَالُوا نَعْبُدُ إِلَهَكَ وَإِلَهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَقَ إِلَهاً وَاحِداً وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ٣٣١

  1. Эй яҳудлар, Яъқубга ўлим (соати) келганида ҳозир бўлганмисизлар, ўшанда у болаларини йиғиб: «Мендан кейин нимага ибодат қиласизлар?» деб сўраганида улар: «Сенинг илоҳинг ва оталаринг Иброҳим, Исмоил ва Исҳоқнинг илоҳи бўлмиш ягона илоҳга ибодат қиламиз ва Унга ихлос билан бўйсунамиз», деб жавоб беришди.

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُمْ مَا كَسَبْتُمْ وَلا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ ٤٣١

  1. Улар ўтган аждодларингиздан бўлган умматдир. Уларга ўз амаллари, сизларга ўз амалларингиздир. Сизлар уларнинг амалларидан сўралмайсиз, улар сизларнинг амалларингиздан сўралмайдилар. Ҳар ким ўз қилмишига жавоб беради, биров бировнинг гуноҳига жазо олмайди. Ҳар бир кишига фақат иймони ва тақвосигина фойда беради.

Изоҳ қолдиринг