وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُوْلَئِكَ رَفِيقاً (69)
Ким Аллоҳ таолога ва Унинг пайғамбари Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва салламга итоат қилса, ана ўшалар қадр-қимматлари юқори бўлган кишилардир. Бу кишилар Аллоҳ уларга жаннатни инъом этган пайғамбарлар билан, пайғамбарлар келтирган динни эътиқод, сўз ва амалда тўла-тўкис тасдиқлаган сиддиқлар билан, Аллоҳ йўлидаги шаҳидлар билан ва солиҳ мўминлар билан бирга бўладилар. У зотлар жаннатдаги энг яхши ҳамроҳлардир.
ذَلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ عَلِيماً (70)
Бу улкан фазлу марҳамат Аллоҳнинг ёлғиз ўзидандир. Аллоҳ таоло бандаларининг барча ҳолатларини етарлича билувчидир. У улардан ким яхши амаллар қилиб, улкан ажр-мукофотларга лойиқ бўлишини яхши билади.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانفِرُوا ثُبَاتٍ أَو انفِرُوا جَمِيعاً (71)
Эй иймон келтирганлар, душманга йўлиқишга ҳозирланиш билан эҳтиёт чорангизни кўринглар. Гуруҳларга бўлиниб, бирин-кетин ёки ҳаммангиз ёппасига душман билан тўқнашувга чиқинглар!
وَإِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قَالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيداً (72)
Орангизда айрим кимсалар борки, ялқовланиб душман билан тўқнашувга чиқишдан қолиб кетади, устига-устак бошқаларнинг ҳам азмини сусайтиришга зўр бериб уринади. Агар тақдир тақозоси билан сизларга ўлим ёки мағлубият етса, хурсанд бўлиб: “Анавилар билан бирга бўлмаганим учун Аллоҳ мени сақлади ва мен бошимга тушишини истамаган иш уларнинг бошига тушди” дейди. Сизлар билан бирга бўлмаганидан хурсанд бўлади.
وَلَئِنْ أَصَابَكُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَنْ لَمْ تَكُنْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يَا لَيْتَنِي كُنتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً (73)
Аммо сизлар Аллоҳнинг фазли билан ғалаба қозониб, ўлжаларга эга бўлсангиз, у гўё сизлар билан унинг ўртасида зоҳирда ҳам ҳеч қандай дўстона муносабат бўлмагандек ҳасад ва ҳасрат билан: “Кошки мен ҳам улар билан бирга бўлсам ва улар эришган нажот, ғалаба ва ўлжаларга эга бўлсам эди”, дейди.
فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالآخِرَةِ وَمَنْ يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً (74)
Бу дунё ҳаётини охират диёри ва ундаги ажр-савоблар эвазига сотадиган кишилар Аллоҳнинг динига ёрдам бериш ва Унинг калимасини олий қилиш учун жиҳод қилсинлар. Ким Аллоҳ йўлида ихлос билан жиҳод қилиб ўлдирилса ёки ғолиб бўлса, Биз унга улкан ажр-савоблар ато этамиз.
وَمَا لَكُمْ لا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِن الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا وَاجْعَل لَنَا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيّاً وَاجْعَل لَنَا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيراً (75)
Эй мўминлар, Аллоҳнинг динига ёрдам бериш учун ҳамда тажовузга учраб, ёлғиз Парвардигорнинг Ўзидан мадад сўрашдан ўзга чоралари қолмай: “Эй Раббимиз, аҳолиси кофир бўлиш билан ўз жонларига зулм қилган, шунингдек, азоб бериш билан мўминларга зулм қилган бу шаҳардан (Маккадан) бизларни чиқаргин, бизга Ўзинг тарафингдан ишларимизни бошқарадиган бир бошқарувчини ҳамда золимларга қарши бизга ёрдам берадиган ёрдамчини юборгин” деб дуо қилаётган заиф-ночор эркаклар, аёллар ва ёш болаларга ёрдам бериш учун жиҳод қилишдан сизларни нима тўсмоқда?!
الَّذِينَ آمَنُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفاً (76)
Иймонида эътиқоду амал билан содиқ бўлганлар ҳаққа ва ҳақ аҳлига ёрдам бериш йўлида жиҳод қиладилар. Кофир бўлганлар эса ер юзида тажовуз ва бузғунчилик қилиш йўлида урушадилар. Эй мўминлар, сизлар шайтонни дўст тутадиган ва унинг буйруғига итоат қиладиган куфр ва ширк аҳлига қарши урушинглар! Шубҳасиз, шайтоннинг ўз дўстларига қилаётган тадбири заифдир.
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِم الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُوا رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَالآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَن اتَّقَى وَلا تُظْلَمُونَ فَتِيلاً (77
Эй Расул, анави кишиларнинг қилган ишини кўрмайсизми, жиҳодга изн берилишидан илгари уларга: “Мушрик душманларингиз билан жанг қилишдан тийилиб, Аллоҳ сизларга фарз қилган намоз ва рўзани адо этинг”, деб айтилган эди. Уруш фарз қилингач, улардан бир гуруҳининг аҳволи ўзгарди ва улар одамлардан худди Аллоҳдан қўрққандек ёки ундан ҳам қаттиқроқ қўрқа бошладилар. Вужудларини чулғаб олган қаттиқ қўрқувни изҳор қилиб: “Эй Раббимиз! Нега бизларга жангни фарз қилдинг? Сал кейинроққа кечиктириб турсанг бўлмасмиди?” дейдилар. Улар бу гапни ўткинчи дунё матосига муҳаббатлари туфайли айтадилар. Эй Расул, уларга айтинг, дунё матоси оздир, Аллоҳдан тақво қилган ва буюрилган амалларни қилиб, қайтарилган ишлардан четланган кишилар учун охират ва ундаги неъматлар яхшироқ ва боқийроқдир! Раббингиз бандаларига қилча ҳам зулм қилмайди.
أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكُّمْ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَمَالِ هَؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثاً (78)
Ажалингиз етган вақтда қаерда бўлманг, гарчи жанггоҳлардан узоқдаги мустаҳкам қалъалар ичида бўлсангиз-да, сизларга ўлим етади. Улар дунё матоларидан ўзларини хурсанд қиладиган бирор нарсага эришсалар, уни Аллоҳдан деб биладилар. Агар ўзлари ёқтирмайдиган бирор воқеа содир бўлса, жоҳиллик ва бадгумонлик билан буни пайғамбар Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва салламга нисбатлайдилар. Билмайдиларки, буларнинг ҳаммаси ёлғиз Аллоҳ томонидан, Унинг қазо ва қадари биландир. Уларга нима бўлганки, сиз уларга айтаётган бирор сўзни тушунишга яқин ҳам бўлмайдилар?!
