Намоз: Қунут дуоси

Еттинчидан: Қунут дуоси

Витр намозида қунут дуоси ўқиш

Ҳасан ибн Али разияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам менга витр намозида айтиладиган қуйидаги сўзларни ўргатдилар: «Ё Аллоҳ, мени Ўзинг ҳидоятлаганлар қаторида ҳидоят эт, офият берганларинг қаторида менга ҳам офият бер, дўст тутганларинг қаторида мени ҳам дўст тут. Берган неъматларингни мен учун баракали қил. Қазои қадарда битган ёмонликлардан мени сақла. Зеро, Сен ҳукм қиласан, Сенга қарши ҳукм қилинмайди. Албатта, Сен дўст тутган банда хор бўлмайди. Эй Раббимиз, Сен баракотли ва олий зотсан!»[1] Бошқа бир ривоятда: «Сен душман тутган банда азиз бўлмайди»[2], дейилади.

اللَّهُمَّ اهْدِنِي فِيمَنْ هَدَيْتَ، وَعَافِنِي فِيمَنْ عَافَيْتَ، وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ، وَبَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ، وَقِنِي شَرَّ مَا قَضَيْتَ، فإِنَّكَ تَقْضِي وَلا يُقْضَى عَلَيْكَ، إِنَّهُ لا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ، وَلا يَعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ، تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيْتَ

Ўқилиши: «Аллоҳумма иҳдиний фийман ҳадайта, ва аафиний фийман аафайта, ва тавалланий фийман таваллайта, ва баарик лий фиймаа аътойта, ва қиний шарро маа қозойта. Фаиннака тақзий ва лаа юқзо алайка, иннаҳу лаа язиллу ман ваалайта, ва лаа яиззу ман аадайта, табаарокта роббанаа ва таалайта».

Витр намозида юқоридаги қунут дуосини ўқиш суннатдир.

Қунут дуоси қачон ўқилади?

Убай ибн Каъб разияллоҳу анҳудан собит бўлишича, Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам рукудан олдин қунут дуосини ўқиганлар[3].

Абдураҳмон ибн Абзадан ривоят қилинади: «Умар ибн Хаттоб разияллоҳу анҳунинг орқасида бомдод намозини ўқидим. Қироатни тугатиб, руку қилишидан олдин қуйидаги дуони ўқиганини эшитдим: «Ё Аллоҳ, биз Сендан ёрдам, ҳидоят ва гуноҳларимиз учун мағфират сўраймиз. Сенга иймон келтирамиз, Сенга таваккал қиламиз ва Сенга барча яхшиликлар ила сано айтамиз. Сенга шукр қиламиз, нонкўрлик қилмаймиз. Сенга осий бўлганлардан воз кечиб, улардан йироқ турамиз. Ё Аллоҳ, Сенгагина ибодат қиламиз, фақат Сенга дуо қилиб, сажда этамиз. Сенинг тоатингга ҳаракат қиламиз ва шошиламиз. Раҳматингдан умид қилиб, азобингдан қўрқамиз. Шак-шубҳасиз, Сенинг аламли азобинг кофирларга етгай»[4].

اللَّهُمَّ إنَّا نَسْتَعِينُك ونستغفرك وَنُؤْمِنُ بِكَ وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْك وَنُثْنِي عَلَيْك الْخَيْرَ، نَشْكُرُكَ وَلاَ نَكْفُرُك، وَنَخْلَعُ وَنَتْرُكُ مَنْ يَفْجُرُكَ، اللَّهُمَّ إيَّاكَ نَعْبُدُ وَلَك نُصَلِّي وَنَسْجُدُ وَإِلَيْك نَسْعَى وَنَحْفِدُ نَرْجُو رَحْمَتَكَ وَنَخْشَى عَذَابَك إنَّ عَذَابَك الْجِدَّ بِالْكُفَّار مُلْحِقٌ

Ўқилиши: «Аллоҳумма иннаа настаийнука ва настағфирука, ва нуъмину бика ва натаваккалу алайка ва нусний алайкал хойра, нашкурука ва лаа накфурука ва нахлау ва натруку май яфжурука. Аллоҳумма ийяака наъбуду, ва лака нусоллий ва насжуду, ва илайка насъаа ва наҳфиду. Наржуу роҳматака ва нахшаа азаабака, инна азаабакал жидда билкуффаари мулҳиқ».

Ушбу қунут дуоси «қунути навозил», яъни Аллоҳдан мусулмонлар бошига тушган бирон мусибатни аритишини сўраб қилинадиган қунут дуосидир.

Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бирон кимсани дуойи бад қилишни ёки бирон кишининг ҳақига дуо қилишни хоҳласалар, рукудан кейин дуо қилар эдилар»[5].

Юқоридаги иккита ҳадисдан маълум бўладики, «қунути навозил» дуосини рукудан олдин ҳам, рукудан кейин ҳам қилиш жоиз ва машруъ экан.

Витр намозидаги қунут дуосига келсак, Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам Ҳасан ибн Али разияллоҳу анҳумога ўргатганларидек, бу дуо витрнинг охирги ракаатида қироатдан кейин, рукуга кетишдан олдин ўқилади, валлоҳу аълам.

Дарҳақиқат, витр намозида қунутни рукудан олдин ўқиш ҳам, рукудан кейин ўқиш ҳам мумкин, ҳар икки ҳолат бир гуруҳ саҳобалардан собит бўлган. Рукудан кейин қунут ўқиш Абу Бакр, Умар, Усмон, Али ва Убай ибн Каъб разияллоҳу анҳумдан собит бўлган бўлса, рукудан олдин қунут ўқиш Ибн Умар ва Ибн Масъуд разияллоҳу анҳумдан собит бўлган[6].

Тўғри фикрга кўра, қунут дуосини ўқиш йил бўйи жоиз, у фақат рамазон ойининг иккинчи ярмига хос эмас.

Салафи солиҳларнинг бир гуруҳидан собит бўлишича, қунут дуоси фақат рамазон ойининг иккинчи ярмида ўқилади. Имом Молик ва Шофеий шу фикрда бўлишган. Бошқа бир гуруҳ салафлар фикрича, қунут дуосини йил давомида ўқиш жоиз. Бу фикр Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳнинг фикри, шунингдек, ҳанбалий мазҳабидаги тўғрироқ фикрдир.

Қунут дуосини фақат рамазон ойининг иккинчи ярмида ўқиш жоизлигини кўрсатадиган бирон далил мавжуд эмас. Тўғри фикрга кўра, бу дуони йил бўйи ўқиш машруъ ва жоиздир. Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам ва саҳобалар рамазон ойининг иккинчи ярмида кофирларни дуойи бад қилишгани бу фикрга қарши келмайди. Чунки бу ҳақдаги ҳадислар қунут дуосини ўқиш фақат шу вақтга хослигини ифода этмайди.

[1] Саҳиҳ. Абу Довуд (1425), Термизий (464), Насоий (3/248) ривояти. Албоний саҳиҳ деган. Қаранг: «Ал-ирво», 430.
[2] Табароний «Ал-кабир»да (3/73) ривоят қилган. Ҳадис санади саҳиҳ.
[3] Саҳиҳ. Абу Довуд (1427), Термизий (3566), Насоий (1/248), Ибн Можа (1182) ривояти.
[4] Байҳақий (2/210), Абдураззоқ (1/355, 3/110) ривояти. Ҳадис санади саҳиҳ.
[5] Бухорий (4560), Муслим (675), Насоий (2/201) ривояти.
[6] Қаранг: «Мусаннаф Ибн Абу Шайба», 2/90, 96, 99, 105, 107; Ибн Насруддин. «Мухтасари қиёмул лайл»; «Сунани Байҳақий», 2/206, 211.