Аёл киши зиёратдан бошқа мақсадда қабрлар олдидан ўтиши

268 – Аёл киши зиёратдан бошқа мақсадда қабрлар олдидан ўтиши

«Аёл киши шаръий зиёрат мақсадида бўладими[1] ёки бошқа мақсаддами[2], қабр зиёратига бориши жоиз эмас. Фақат йўлида дуч келган қабр ёнидан ўтса ва унга салом берса ҳамда маййит ҳаққига дуо қилса, бу яхши ишдир»[3].

Шайх Абдуллоҳ Або Батин раҳимаҳуллоҳдан сўралди: «Агар қабристон ҳудудидан йўл ўтган бўлса, аёллар ундан юриши макруҳ ҳисобланадими?»

У бундай жавоб берди: «Агар қабристон ҳудудидан одамлар юрадиган йўл ўтган бўлса-ю, аёл киши у йўлдан юриб ўтса ва қабристон аҳлига салом берса, бунинг зарари йўқ. Чунки у аёл зиёратчи саналмайди»[4].

Шайх Муҳаммад ибн Иброҳим Оли Шайх раҳимаҳуллоҳ айтади: «Аёл киши кўзлаган манзилига кетаётиб йўлида учраб қолган қабрга салом беришининг зарари йўқ»[5].

Шайх Муҳаммад ал-Усаймин раҳимаҳуллоҳ деди: «Агар аёл зиёрат мақсадисиз қабристондан ўтса, турган жойида тўхтаб, Набий саллаллоҳу алайҳи ва саллам умматларига ўргатганларидек қабристон аҳлига салом берса бўлаверади. Уйидан зиёрат мақсадида чиққан аёл билан шунчаки қабристон олдидан ўтиб қолган ва тўхтаб салом берган аёл орасида фарқ бор. Уйидан зиёрат мақсадида чиққан биринчи аёл ҳаром иш қилган, ўзини Аллоҳ таолонинг лаънатига дучор этган бўлади. Иккинчи аёлга келсак, унга гуноҳ бўлмайди»[6].

[1] «Яъни ибодат мақсадида бориш айтилмоқда» (Шайх Абдураҳмон ал-Баррок ҳафизаҳуллоҳ фойдаларидан).
[2] Шайх Абдураҳмон ал-Баррок ҳафизаҳуллоҳ айтади: «Бундан бошқа мақсадда бориш жоиз эмас. Чунки зиёрат тўғрисида фақат «жоизлик» ва «мустаҳаблик» айтилган, ҳеч ким уни «вожиб» демаган».
[3] Ибн Таймия раҳимаҳуллоҳ. «Ал-ихтиёрот ал-фиқҳийя», 139-140 бетлар. Шунингдек, «Найл ал-маориб»га (1/234) қаранг.
[4] «Ад-дурар ас-санийя», 5/162.
[5] «Мажмуъ ал-фатово», 3/197, 948-рақам.
[6] «Мажмуъ ал-фатово», 2/245-246 бетлар, 308-рақам
Шайх Ибн Боз раҳимаҳуллоҳдан сўралди: «Савол: Агар аёл қабристон девори ёнидан ўтса, маййитларга салом берадими
Жавоб: Менимча, ундай қилиш тўғри эмас. Чунки у зиёратга сабаб бўладиган ишдир. Зиёрат бўлиб қолиш эҳтимоли ҳам бор. Демак, ундай қилмаслик керак бўлади. Маййитлар ҳаққига зиёратсиз шундай дуо қилаверади
Савол: Қабристон устидан кўприк ўтган бўлиб, машина ўша жойда тўхтаса ва ичида аёл ўтирган бўлса, бу ҳам зиёрат турига кирадими? Аёл бу ҳолатда маййитларга салом берса бўладими
Жавоб: Бу зиёрат эмас. Ҳатто аёл киши у ердан пиёда ўтган тақдирда ҳам қабристонга қараса зиёрат ҳисобланмайди. Шундай бўлса-да, аёл киши қабристон ёнидан ўтаётган ҳолида ҳам маййитларга салом бермаслиги яхшироқдир» («Мажмуъ ал-фатово», 13/332).